پایش تغییرات لایه ازن در جو ایران با استفاده از داده های ماهواره ای

داده‌های جمع آوری شده از لایه ازن در سالهای 1979 تا 1993 توسط سنجنده TOMS برروی ماهواره7 NIMBUS- به دفعات جو زمین را پوشش داده و داده‌های ازن کلی جمع‌آوری شده از طریق پردازش تصاویر ماهواره‌ای و اندازه گیرِی‌های میدانی، امکان بررسی روند تغییرات ازن در جو تمامی نقاط دنیا ازجمله ایران را میسر ساخته است. داده های این پژوهش در محدوده طول‌های جغرافیایی 5/47 و 5/56 درجه شرقی و عرض‌های جغرافیایی 5/26 و 5/38 درجه شمالی قرار دارد. این محدوده از ماکو درشمال غرب تا شرق بندرعباس در جنوب شرق را شامل می‌شود. میانگین سالانه ازن دارای افت و خیزهایی می‌باشد که توجیه آن را در گردش جو و فعالیت‌های صنعتی می‌توان یافت.این افت و خیزها به سمت یکنواختی میل می‌کند. در این پژوهش نشان داده می‌شود که این یکنواختی در فصول تابستان و پاییز به سرعت در حال وقوع بوده و برای عرض‌های میانه (همچون اصفهان) به مقادیر بسیار پایین در حال همگرایی است. البته این مسئله کم و بیش در تمامی منظقه‌های صنعتی ایران قابل مشاهده است.میزان ازن در فصول تابستان و پاییزکاهش می‌یابد. در ناحیه هایی همچون رشته کوههای البرز، استان اردبیل و دامنه جنوبی رشته کوههای البرز، آنومالی‌هایی در توزیع ازن در مقایسه با سایر نقاط دیده می‌شود ولی تا کنون به زیر حد مجاز نرسیده است. تغییرات میزان ازن در جو اصفهان بصورت مطالعه موردی با استفاده از پردازش تصاویر MODIS در باند 30 استخراج گردید که یافته فوق را تأیید نمود.